Thuis bij Cristina Cerqueira: een klein huisje gelegen in de tuin van een biowinkel in Elsene. Het is een zaterdagnamiddag, we drinken thee met madeleintjes, en ze zal vertellen over Brussel, de stad waar ze al 30 jaar graag leeft. “Brussel is een open en multiculturele stad. De Brusselaars zijn heel gastvrij en helemaal niet onverdraagzaam of chauvinistisch!”
Cristina Cerqueira, de naam verraadt het misschien al, is van Portugese afkomst en kwam dus 30 jaar geleden naar Brussel, oorspronkelijk om in een Boeddhistische gemeenschap te gaan leven. Vandaag woont ze nog steeds in onze hoofdstad en ik vraag of ze zichzelf intussen een echte ‘Bruxelloise’ kan noemen. “Bruxelloise dans le cœur, oui! Maar de Belgische nationaliteit heb ik nooit aangevraagd, zoveel procedures die je moet doorlopen... Daarom heb ik vandaag nog altijd de Portugese nationaliteit, maar natuurlijk wel een verblijfsvergunning.” Belgische nationaliteit of niet, Cristina houdt van deze stad en ze legt me uit waarom: “Ik heb Brussel zien uitgroeien tot een heel gemixte samenleving: een vermenging van identiteiten en culturen, en soms zelfs ook van sociale status. De mensen hier zijn gastvrij en er is een grote openheid naar anderen toe, wat ik ongelooflijk vind!” Dit is wat zij noemt ‘de Brusselse mentaliteit’: een kenmerk en een groot voordeel van deze stad, vindt Cristina. Maar er is meer: “Ik vind dat de Belgen een volk van kunstenaars zijn! Ik denk bijvoorbeeld aan de surrealisten: Magritte, Broodthaerts, en ook aan de ongelooflijke artiesten van vandaag zoals Jan Fabre en Michaël Borremans. Kijk, dat is een constante rijkdom hé, er is van alles om trots op te zijn!”
Ze houdt niet enkel van kunst en cultuur, ze weet er ook veel over want Cristina volgt al acht jaar kunstgeschiedenis aan de academie in Elsene. Deze avondschool voor kunsten vindt ze fantastique en is één van de redenen waarom ze graag in deze wijk woont. Daarnaast raadt ze ook de markten op het Flageyplein en het Châtelainplein aan. Volgens Cristina is het goed leven in Elsene, maar de tijd staat niet stil. De jaren gingen voorbij en ze vertelt hoe Brussel gaandeweg veranderde: “Elsene is veel internationaler geworden, maar ook veel meer bourgeois. Het is een dure omgeving geworden en dat is natuurlijk minder leuk (lacht).” Logisch, Brussel is de hoofdstad van Europa en daardoor ook een trekpleister voor toeristen, en dat brengt zowel voor- als nadelen met zich mee. Zo zag Cristina in de buurt van de Zavel de ene na de andere chocoladewinkel bijkomen waardoor veel antiekzaken en de kleine ambachtelijke winkeltjes verdwenen. “Alles sluit, alles! Dat vind ik jammer, want dat is zeker een verlies. En het zou niet mogen dat Brussel aan authenticiteit verliest.” Niet enkel toerisme maar ook de modernisering is sterk toegenomen, merkt Cristina op. Ze vindt het bijvoorbeeld zonde dat enkele culturele initiatieven, zoals Allee Du Kaai en Barlok, moeten wijken voor de geplande urbanisering projecten in de opkomende Kanaalzone. Het is duidelijk niet meer het Brussel van vroeger, er is veel veranderd in die 30 jaar dat ze hier leeft, maar desondanks houdt Cristina nog steeds van deze stad en zijn ‘Brusselse mentaliteit’.
De vragen zijn gesteld, de thee is op en de overige madeleintjes krijg ik mee naar huis. Voor ik vertrek laat ze me nog haar collectie boeken zien: veel Franse auteurs zoals Flaubert, Zola, Proust, maar ook de Portugese dichter Pessoa staat er natuurlijk tussen, en bij de kunstboeken valt ook Michaël Borremans op. Ik bedank haar voor het gesprek, de gastvrijheid en de twee Franse boekjes die ik mag meenemen om mijn Frans te oefenen. Merci beaucoup Cristina!
Geschreven door Nina Daelemans